Pravo EU - Pitanja za prvi kolokvijum (odgovori)

FAKULTET ZA POSLOVNE STUDIJE

PRAVO EU – 2008/2009

PITANJA ZA PRVI KOLOKVIJUM

Smatralo se na početku da će se stvaranjem zajedničkog tržišta na teritoriji EU postići najvažniji cilj, a to je: harmonizacija razvoja ekonomskih politika država članica, kontinuirana i balansirana ekspanzija, povećanje stabilnosti, ubrzani rast životnog standarda i sadržajnija saradnja država članica uopšte.
Zajedničko tržište Evropske unije je bazirano na četiri osnovne slobode.
Osnovne slobode u EU su popularno nazvane: stubovi zajednice.
Period ranih 80-tih godina za EU se ocenjuje kao: euro-pesimizam i euro-stagnacija.
Na sastanku Evropskog saveta u Briselu 1985. godine od Komisije je zatraženo da podnese detaljan program sa odgovarajućim rasporedom u svrhu stvaranja jedinstvenog tržišta do: 1992. godine.
Žak Delor je rukovodeći se najboljim namerama doprineo da se veoma brzo sačini Bela knjiga o kompletiranju unutrašnjeg tržišta.
Objektivno stvaranje unutrašnjeg tržišta ima tri dela. Deo/delovi su:

Spajanje pojedinačnog tržišta država članica u jedinstveno tržište sa oko 320mil ljudi
Obezbeđenje da jedistveno tržište bude istovremeno i ekspanzivno i u razvojnom trendu
Obezbeđenje da tržište bude fleksibilno na način na koji će se omogućiti da lica i robe, kapital i investicije cirkulišu na prostoru objektivno velikih mogućnosti.

Da bi se postigli ciljevi stvaranja unutrašnjeg tržišta potrebno je preduzeti koje od navedenih koraka? Potrebno je preduzeti treći korak, odnosno korake koje klasifikujemo u 3 celine:

Uklanjanje fizičkih barijera
Uklanjanje da tehničkih barijera
Uklanjanje fiskalnih barijera.

Fizičke barijere uspostavljanju jedinstvenog tržišta su carinski objekti na carinarnicama država članica.
Bela knjiga o kompletiranju unutrašnjeg tržišta od juna 1985. godine, pored ostalog, ukazivala je i na potrebu harmonizacije propisa iz oblasti: intelektualne svojine, poreza, bankarstva itd.
Komisija je januara 1991. godine izdala Zelenu knjigu evropske standardizacije u kojoj je predlagala da se ostvari efikasnija struktura načina donošenja odluka u: nacionalnim i komunitarnim telima i organima nadležnim za standardizaciju.
Ključnu ulogu u konstituisanju zajedničkog tržišta ima: sloboda kretanja roba.
Sloboda kretanja roba sačinjena je, uslovno rečeno, od tri dela. Prvi deo se odnosi na: eliminaciju carinskih i sličnih davanja između država, kao i unutrašnjih i diskriminatornih novčanih davanja.
Sloboda kretanja roba sačinjena je, uslovno rečeno, od tri dela. Drugi deo se odnosi na: eliminaciju necarinskih kvantitativnih ograničenja i sličnih barijera.
Sloboda kretanja roba sačinjena je, uslovno rečeno, od tri dela. Treći deo se odnosi na: dejstva autorskih prava i industrijske svojine.
EU se zasniva na carinskoj uniji koja se odnosi na svu robnu razmenu i obuhvata zabranu carina na uvoz i izvoz između država članica i svih dadžbina koje imaju isto dejstvo, kao i uvođenje zajedničke carinske tarife u njihovim odnosima sa trećim zemljama.
Da li država članica EU može na proizvode iz drugih država članica naplaćivati bilo kakve unutrašnje poreze? Ne.
Da bi se obezbedila sloboda kretanja roba nužno je bilo eliminisati: kvantitativne restrikcije i mere ekvivalentne njima.
Da li su moguća ograničenja uvoza, izvoza ili tranzita robe u EU, ako su ona opravdana razlozima javnog morala? Da.
Najvažniji deo slobode kretanja lica je sloboda kretanja radnika. Ona ima nesumljivo veliki politički, socijalni i kulturni značaj.
Da li radnik zaposlen u javnoj upravi Francuske može da prihvati stvarno učinjenu ponudu za zaposlenje u Nemačkoj? Ne.
Osim na radnike iz država članica EU, uredba 1612/68 (zabranjuje svaku vrstu diskriminacije u pogledu uslova za zapošljavanje) od 1994. godine kada je formiran evropski ekonomski prostor se odnosi i na radnike iz: Islanda, Lihtenštajna i Norveške.
Uredba 1612/68 (zabranjuje svaku vrstu diskriminacije u pogledu uslova za zapošljavanje) se odnosi i na državljane Švajcarske jer je ona o tim pitanjima zaključila sporazum sa Unijom 1999. godine.
Prava propisana Uredbom 1612/68 koja zabranjuje svaku vrstu diskriminacije u pogledu uslova za zapošljavanje u ograničenom smislu uživaju i radnici iz: Turske i Maroka.
Da li se socijalna i poreska prava radnika iz ostalih država članica EU izjednačavaju sa pravima radnika iz države domaćina? Da.
Da li su radnici iz ostalih država članica EU izjednačeni u pogledu posedovanja nepokretnosti za nastanjivanje sa radnicima države domaćina? Da.
Suživot sa radnikom, iz jedne države članice zaposlenim u drugoj državi članici EU, i pravo na zapošljavanje iako nisu državljani druge države članice imaju radnikov/a: supružnici, deca ispod 21. godine starosti, drugi maloletni članovi familije, izdržavani roditelji, dedovi i babe radnika i njihovih supružnika.
Da li radnik državljanin Francuske, a zaposlen u Nemačkoj, ima pravo da ostane na teritoriji Nemačke posle gubitka posla? Da.
Evropska kompanija se može osnovati u obliku akcionarskog društva za obavljanje komercijalnih funkcija sa svojstvom: pravnog lica.
Evropska kompanija se može osnovati u obliku akcionarskog društva za obavljanje komercijalnih funkcija sa mininalnim finansijskim ulogom od: 100 000 €.
Osnivanje evropske kompanije mora biti u skladu sa propisima države: u kojoj je sedište kompanije.
Evropska kompanija se može osnovati na sledeće načine: spajanjem dve ili više kompanija, formiranjem holdinga, osnivanjem zajedničkog društva kćeri kompanije, osnivanjem holdinga privatnih kompanija, osnivanjem zajedničkog društva kćeri od strane društava sa ograničenom odgovornošću i promenom odnosno transformisanjem nacionalnih akcionarskih društava u evropsko društvo.
Osnivači evropske kompanije mogu biti: akcionarska društva, društva sa ograničenom odgovornošću, firme koje imaju status trgovačkih društava.
Osim u retkim izuzetcima, nije zabranjeno sticanje sopstvenih deonica za evropske kompanije. Netačno
U 1990. godini Savet je usvojio tri uredbe o pitanjima boravka u drugim državama članicama EU. Prvom uredbom se priznaju prava boravka: licima koja su završila radni vek.
U 1990. godini Savet je usvojio tri uredbe o pitanjima boravka u drugim državama članicama EU. Drugom uredbom se priznaju prava boravka: licima koje to pravo ne uživaju na osnovu bilo kojeg dela komunitarnog prava (studenti, nezaposleni, izdržavana lica).
U 1990. godini Savet je usvojio tri uredbe o pitanjima boravka u drugim državama članicama EU. Trećom uredbom se priznaju prava boravka: studenata.
Pod uslugama se u smislu Ugovora podrazumevaju one usluge koje se obavljaju uz nadoknadu, ukoliko se na njih ne odnose odredbe o slobodnom kretanju lica i slobodnom prometu roba i kapitala. Tačno
Usluge u EU obuhvataju:

Delatnosti industrijskog karaktera
Delatnosti trgovačkog karaktera
Delatnosti zanatskog karaktera
Delatnosti slobodnih profesija.

Integrisano finansijsko tržište u EU nije moguće stvoriti bez: slobode kretanja kapitala.
Euro moneta pojavila se u stvarnosti: 2002. godine.
Banke u EU su dužne da obezbede minimum kapitala od: 5 miliona €.
Države začetnice integracija na teritoriji Evrope su: Francuska, Nemačka, Italija, Belgija, Holandija, Luksemburg.
Prvi talas proširenja današnje EU predstavljao je ulazak: Velike Britanije, Irske i Danske 1973. godine.
Drugi talas proširenja današnje EU predstavljao je ulazak: Grčke 1981. godine, Španije i Portugala 1986. god.
Treći talas proširenja današnje EU predstavljao je ulazak: Švedske, Finske i Austrije, 1995. godine.
Četvrti talas proširenja današnje EU predstavljao je ulazak: Poljske, Mađarske, Češke, Slovačke, Slovenije, Litvanije, Letonije, Estonije, Malte i Kipra 2004. godine.
Različiti su bili motivi pristupanja današnjoj EU kod pojedinih članica. Danska i Velika Britanija su se rukovodile isključivo ekonomskim motivima.
Posle pada Berlinskog zida u EU mogle su biti primljene: Austrija, Švedska i Finska.
Raniji prijem ili započinjanje procedure prijema antagonizirao je: Sovjetski Savez.
Prvi uslov za prijem u članstvo u EU je: evropski identitet države.
Prva faza o prijemu u članstvo u EU: odvija se u maniru međuvladine saradnje. Taj deo pokriva predsedništvo saveta, verovatno zbog činjenice što je pregovaranje o proširenju kvalitativno drugačije nego bilo koje drugo pregovaranje koje se vodi sa državama nečlanicama.[1]
Druga faza o prijemu u članstvo u EU: ima dvostruki karakter, što znači da u jednom delu države članice pregovaraju međusobno. One imaju mandat da utvrde šta bi mogle ponuditi zemljama kandidatima. Posle toga, one pregovaraju eksterno sa kandidatima. Na osnovu sporazuma, u okvirima internog mandata, EU kao celina pregovara sa državama kandidatima pojedinačno.
Treća faza o prijemu u članstvo u EU: karakteristična u bilo kojoj formi ovih pregovora je asimetričnost. Države kandidati žele da se priključe jednoj, već postojećoj strukturi, i normalno je da se osećaju po strani i da moraju da prihvate uslove kako bi mogli stupiti u taj klub. Posebno se to odnosi na model izvesnih koncesija, npr. država daje ustupke, recimo u poljoprivrednoj politici da bi dobila slične ustupke u zaštiti životne sredine.
Prvi praktičan potez u pregovorima o prijemu u članstvo je: podnošenje zahteva za članstvo Savetu ministara.
Drugi praktičan potez u pregovorima o prijemu u članstvo je: Savet šalje prijavu za prijem u članstvo Komisiji.
Treći praktičan potez u pregovorima o prijemu u članstvo je: priprema mišljenja od startne Komisije.
Četvrti praktičan potez u pregovorima o prijemu u članstvo je: jednoglasno donošenje odluke od strane Saveta o tome da li pregovori mogu startovati.
Ukoliko Parlament ne bi prihvatio ugovor o pridruživanju zemlje kandidata, proširenje se ne bi moglo sprovesti. Tačno
Finalna radnja u pregovorima o prijemu u članstvo u EU je ratifikacija koja se vrši u nacionalnim parlamentima.
Po pravilu države kandidati ne mogu održati referendum povodom članstva u EU. Netačno
Pakt za jugoistočnu Evropu je najznačajniji pokušaj trajnog regulisanja odnosa na Balkanu. Usvojen je: 1999. godine.
Pored balkanskih država u Paktu za jugoistočnu Evropu učestovale su: države članice Evropske Unije, SAD, Ruska federacija, Kanada, Japan, Švajcarska i Norveška.
Početkom 1999. godine inicijativa regulisanja odnosa na Zapadnom Balkanu dobija naziv: proces stabilizacije i pridruživanja.
Osnovne karakteristike prava EU mogli bi sažeti u nekoliko najvažnijih odlika njegovog pravnog dejstva. Ovo pravo ima: primat u odnosu na nacionalno pravo, a takođe, ima neposredno i direktno dejstvo.
Pravo EU ima dvojnu strukturu, pripada kategoriji međunarodnog prava (prava međunarodnih organizacija) i ima sui generis pravnu strukturu.
Identifikacija EU sa međunarodnom organizacijom klasičnog tipa je tačna. Netačno
Primarni izvori prava EU su: oni izvori koji su po važnosti i značaju višeg ranga (npr. Osnivački ugovori).
Sekundarni izvori prava EU su: nešto manje vrednosti (npr. pojedini akti institucija EU).
Prva evropska zajednica je: Evropska zajednica za ugalj i čelik.
Ugovorom o Evropskoj zajednici za ugalj i čelik su pored Visoke vlasti formirane sledeće institucije: Savet ministara, Asambleja i Sud pravde.
Istog dana u Rimu, 25. marta 1957. godine, potpisani su koji ugovori: Ugovor o formiranju Evropske ekonomske zajednice i Ugovor o formiranju Evropske zajednice za atomsku energiju.
Merger ugovor je potpisan jer je bilo neophodno: prilagoditi institucije nakon ozbiljnih najava pristupanja novih članova.
Jedinstveni evropski akt je donet sa ciljem: da se najkasnije do kraja 1992. godine formira unutrašnje tržište.
Ugovor o EU potpisan je u: Mastrihtu 07.02.1992. godine.
Ugovor o EU stupio je na snagu: 01.11.1993. godine.
Mastrihtski ugovor je uspostavio novi politički entitet nazvan: Evropska unija
EU je opisana kao entitet sačinjen od tri stuba. Prvi stub obuhvata: tri postojeće evropske zajednice: Evropsku zajednicu za ugalj i čelik, Evropsku zajednicu i Evropsku zajednicu za atomsku energiju.
EU je opisana kao entitet sačinjen od tri stuba. Drugi stub obuhvata: sistem zajedničke spoljne i bezbednosne politike.
EU je opisana kao entitet sačinjen od tri stuba. Treći stub obuhvata: novu sferu koja se odnosi na pravosuđe i unutrašnju politiku.
Delotvornost principa subsidijarnosti ogleda se u pronalaženju optimalnog nivoa odlučivanja, tj. nivoa koji je: što je moguće bliži građanima.
Amsterdamski ugovor je stupio na snagu: 01.05.1999. godine.
Pretežni deo Amsterdamskog ugovora odnosi se na dopune i izmene osnivačkih ugovora. Tačno
Koji od navedenih ugovora je osnivački ugovor: Ugovor o zajednici za ugalj i čelik, Ugovor o Evropskoj ekonomskoj zajednici, Ugovor o Euratom zajednici, Ugovor o Evropskoj uniji [2]
Amsterdamski ugovor je u izvesnom smislu anticipirao donošenje kog ugovora? Ugovora iz Nice.
Ugovor iz Nice stupio je na snagu: 01.02.2003.
Koji ugovor se klasifikuje kao “novi” ugovor o EU? Ugovor iz Nice.
Ugovor iz Nice uneo je promene u: oblasti Zajedničke spoljne i bezbednosne (odbrambene) politike i to kroz formiranje novih organa odbrane i promenu mehanizama zaključivanja ugovora sa trećim državama.
Nakon Ugovora iz Nice formirani su sledeći organi:
- Političko-bezbednosni komitet
- Vojni Komitet EU
- Generalštab EU.
Ugovori koje EU sklapa sa trećim zemljama nakon stupanja na snagu osnivačkih ugovora ne moraju biti u saglasnosti sa istim. Netačno
Ekonomski ugovori se odnose na sporazume koje je EU zaključila sa: zemljama EFTA, Mediteranskim zemljama i zemljama u razvoju.
Uredbe su direktno primenljive i obavezuju sve države članice.
To što se direktno primenjuju, implicira po pravilu mišljenje da nema razlika između pravila iz uredbi i nacionalnog zakonodavstva.
Uredbe daju opšte smernice i nisu imenovane na bilo koje pojedinačno uzeto lice, jer imaju u pogledu dejstva opšti apstraktan karakter.
Direktive obavezuju države članice, ali ostavljaju državama članicama izbor forme i načina primene.
Direktive su veoma pogodne za procese harmonizacije pojedinih oblasti.
Odluke su obavezne za one na kojima su adresirane.
Odluke ne zahtevaju nacionalnu proceduru implementacije i nemaju opšti karakter.
Preporuke i mišljenja nisu obavezne/a za države članice. Njihov značaj je u tome što anticipiraju pojedina pravila, jer uglavnom sadrže upotrebljiva rešenja pojedinih problema.
U tzv. meko pravo (soft law) spadaju: Pravilnici o unutrašnjoj organizaciji, deklaracije, međuinstitucionalni dogovori, rezolucije i sl.